W kontekście trunków amerykańskich mówi się głównie o bourbonie, a przecież jest jeszcze whisky z Tennessee, która cechuje się bardzo ciekawym procesem produkcji. Jej historia sięga końca XVIII wieku. Co warto wiedzieć o Tennessee Whiskey i dlaczego jest tak wyjątkowa?
Cechy typowe dla Tennessee Whiskey
Whisky z Tennessee wyróżnia unikalny proces produkcji. Alkohol przed dojrzewaniem jest bowiem w tym przypadku filtrowany przez węgiel drzewny, co zdecydowanie wygładza trunek. Jak sama nazwa wskazuje, Tennessee Whiskey musi być wyprodukowana w Tennessee i destylowana z minimum 51% kukurydzy. Leżakowana jest w nowych, zwęglonych beczkach dębowych.
Produkcja whisky w stanie Tennessee
W zasadzie Tennessee nigdy nie było potęgą jeśli mowa o produkcji whisky. W wieku XIX więcej trunków produkowano w Pensylwanii, Maryland, Ohio, Wirginii czy Kentucky. W Tennessee było wiele niewielkich destylarni, ale tylko trzy z nich, w tym Jack Daniel’s, sprzedawały swoją whisky poza granicami stanu.
Ciekawostką jest fakt, że zakończona w roku 1933 amerykańska prohibicja w Tennessee trwała cztery lata dłużej. Nie wszyscy producenci postanowili jednak zrezygnować ze swoich biznesów. Jednym z nich był Lem Motlow, który postawił sobie za cel produkcję whisky Jack Daniel’s. Przejął on destylarnię w roku 1907, gdy jego wuj Jack Daniels zaczął podupadać na zdrowiu. Produkcję przeniósł jednak z uwagi na prohibicję do Birmingham w Alabamie, a potem do St. Louis w Missouri. Dopiero w roku 1937 w stanie Tennessee produkcja whisky znowu stała się legalna.
Początkowo Jack Daniel’s miał w swojej ofercie jedynie proste brandy i whisky kukurydzianą. Wszystko to po to, aby utrzymać płynność finansową. Z czasem zaczął produkować trunek, który poddano licznym badaniom i okazało się, że nie można go uznać za klasyczny bourbon. Do roku 1957 Jack Daniel’s był jedyną dostępną na rynku Tennessee whiskey (to określenie rząd federalny zaakceptował w roku 1941).
Tennessee Whiskey a prawo
W roku 2013 Izba Reprezentantów stanu Tennessee określiła ścisłą definicję Tennessee Whiskey, która częściowo pokrywa się oczywiście z definicją bourbona. Jest to alkohol:
wydestylowany z zacieru, który zawiera minimum 51% kukurydzy,
zawierający maksymalnie 80% alkoholu w świeżym destylacie,
odbywający maturację w świeżych beczkach dębowych wypalonych od środka,
mający maksymalnie 62,5% alkoholu w momencie napełnienia beczek,
butelkowany z mocą minimum 40%,
pozbawiony dodatków smakowych i koloryzujących.
Ponadto Tennessee Whiskey musi być wyprodukowana na terenie stanu Tennessee i filtrowana przez klonowy węgiel drzewny (charcoal mellowing). Jack Daniel’s wykorzystuje np. 72 kadzie wypełnione liczącą 3 metry warstwą zwęglonego klonu (Lincoln County Process). Z kolei Cascade Hollow Distillery napełnia kadzie 4-metrowymi warstwami węgla drzewnego i zalewa je na 15 dni świeżym destylatem.
Ciekawostką jest fakt, że destylarnie, które uzyskały licencję w okresie 1 stycznia 2000 a 1 stycznia 2001 mogą pominąć filtrację przez węgiel drzewny. W praktyce dotyczy to tylko Prichard’s Distillery. Jej właściciel Phil Prichard tłumaczy się tym, że produkuje whisky według przepisu dziadka, a ten nigdy takiej filtracji nie stosował.
Krótka historia powstania burbonów i whisky Jack Daniel’s
Przy okazji warto przyjrzeć się nieco bliżej historii powstawania samych burbonów. Kolonizatorzy z Europy przywieźli na kontynent amerykański whisky i recepturę jej produkcji. Jednak warunki klimatyczne Dzikiego Zachodu nie sprzyjały uprawie jęczmienia. Zaczęto więc produkować whisky z kukurydzy, która rosła na tych terenach bez większych problemów.
Zgodnie z amerykańskim prawem bourbony to destylaty, które zawierają minimum 51% kukurydzy. Do takie bazy dodaje się słód jęczmienny i zacier z żyta lub pszenicę. Tennessee whiskey zaczęto produkować dość późno w stosunku do pierwszych burbonów (historia Jim Beam sięga roku 1795).
Ciekawa jest historia najbardziej znanej Tennessee whiskey na świecie, a więc Jacka Danielsa. Nazwa destylarni pochodzi od jej założyciela Jaspera Newtona Danielsa. Nie przepadał on za swoim imieniem i nazywał siebie samego Jackiem. Był synem szkockich imigrantów, który po śmieci matki mieszkał u pastora. Od niego nauczył się destylowania alkoholu. Już w wieku 18 lat zarejestrował pierwszą gorzelnię w mieście Lynchburg. Co ciekawe, to najstarsza zarejestrowana destylarnia w Stanach Zjednoczonych. W tej miejscowości nadal obowiązuje prohibicja (!).
Jack Daniel’s to jeden z niewielu producentów whisky, który ujawnił swoją recepturę. Składa się ona w 80% z kukurydzy, 12% to słód jęczmienny a 8% żyto. Destylarnia ma w swojej ofercie także whisky żytnią rye. Przez lata zdobyła wiele nagród. Sam Jack Daniels zginął dość nieszczęśliwie. Kopnął w sejf i w nogę wdarło się śmiertelne zakażenie. Schedę przejął po nim siostrzeniec - Lem Motlow, bo Daniels nie miał dzieci.
Kolejne lata dla Jacka Daniel’sa i innych destylarni były trudne. Związane to było m.in. z prohibicją. Sporo zmieniło się dopiero po II wojnie światowej. Zespół The Rolling Stones nazwał whiskey Jack Daniel’s swoim szóstym członkiem zespołu. Tak Tennessee whiskey stała się nierozerwalnie związana z kulturą rock and rolla. Dzisiaj Jack Daniel’s należy do koncernu Brown-Forman. Jednak członkowie rodziny Motlow nadal zasiadają w zarządzie firmy. Zresztą Tennessee whiskey to również i inne marki np. George Dickel czy Collier&McKeel.
Zobacz też
- Whisky z Australii - na Antypodach produkuje się jej całkiem sporo!
- Wszystkie tajemnice destylarni Port Ellen
- Macallan - z czego słyną produkowane przez nią whisky?
- Johnnie Walker - krótka historia jednej z najpopularniejszych marek whisky na świecie
- Bulleit - jedna z najbardziej znanych marek bourbonów na świecie