Armaniak to kolejny francuski trunek warty uwagi, chociaż w Polsce większą popularnością cieszy się mimo wszystko koniak czy calvados. Czym jest armaniak i czy warto skusić się właśnie na ten alkohol?
Armaniak - co to takiego?
Co ciekawe, armaniak jest odmianą brandy. Ten rodzaj alkoholu powstaje w efekcie kupażowania win gronowych lub owocowych. Czasem poddawany jest leżakowaniu. Armaniak (armagnac) to trunek powstały na bazie wina. Produkowany jest w regionie Armagnac. Znajduje się on w Gaskonii. Kryterium pochodzenia jest tutaj kluczowe.
Do produkcji armaniaku wykorzystywane są wina uzyskiwane z 10 lokalnych odmian winogron. Podstawowe znaczenie mają cztery szczepy - Colombard, Folle Blanche, Ungi Blanc i Baco Blanc. Moc armaniaku rośnie wraz z czasem leżakowania. Na tej podstawie wyróżnia się armaniaki:
- V.O. (z ang. very old): starzone przez minimum 4 lata,
- VS (z ang. very special): najmłodszy składnik ma minimum 2 lata,
- X.O. (z ang. extra old): w wieku minimum 10 lat (wcześniej 6 lat),
- Napoleon: w wieku co najmniej 6 lat,
- Hors d’Age: bardzo stary trunk, którego wiek nie jest znany, ale zbyt długie starzenie wcale może nie być korzystne,
- Vintage: trunek z winogron z danego roku.
Nie taka krótka historia armaniaku
Okazuje się, że historia armaniaku sięga wieku XIV. To prawdopodobnie najstarszy rodzaj brandy produkowany do dzisiaj zgodnie z klasyczną recepturą. Już w roku 1310 zalety armaniaku wychwalał pewien francuski duchowny. Jednak dla trunku przełomowy był dopiero wiek XVII. Wtedy armaniak trafił na dwory europejskie. Z czasem zawędrował nawet do Stanów Zjednoczonych. Regulacje prawne związane z produkcją armaniaku powstały na początku XX wieku. Od roku 1936 istnieje oficjalna apelacja AOC Armagnac. Armaniak produkowany jest w trzech regionach:
- Górny Armaniak - winnic jest tam stosunkowo niewiele i region podupada,
- Dolny Armaniak - obszar najbardziej ceniony, produkowane tam armaniaki mają kolor czerwony, bo lokalna ziemia zawiera sporo żelaza,
- Armagnac-Tenareze - region pomiędzy dwoma pozostałymi, destylaty z niego pochodzące są dość ostre, dlatego są leżakowane w beczkach.
Produkcja armaniaku w praktyce
Armaniak powstaje na skutek łączenia destylatów win białych w regionie Armagnac. Dla tego alkoholu typowa jest jednokrotna destylacja ciągła, która odbywa się w alembikach miedzianych. Dopuszczalna jest też destylacja dwukrotna. Destylat ma od 52 do 72%. Oczywiście potrzebne jest jeszcze leżakowanie.
Alkohol trafia do beczek zaraz po destylacji. Są to beczki z francuskiego dębu o pojemności 400 litrów. Armaniak spędza w nich od roku do kilku lub kilkunastu lat. Zmienia wtedy swój smak i aromat, a przy tym zyskuje ładny kolor.
Armaniak a koniak - różnice i podobieństwa
Wiele osób z pewnością zastanawia się, czym właściwie armaniak różni się od koniaku. To pytanie zasadne. Spore znaczenie mają tutaj kwestie geograficzne. Koniak wytwarzany jest w okolicach miejscowości Cognac. Armaniak z kolei wywodzi się z regionu Armagnac w Gaskonii. Pewne różnice dotyczą także samej metody produkcji. Armaniak powstawać może z 10 odmian białych winogron. W przypadku koniaku musi on w 90% składać się z destylatów odmian Colombard, Ugni Blanc i Folle Blanche. Dlatego trunki te mają też inny smak. Armaniak zdaniem wielu osób jest o wiele ciekawszy.
Armaniak - ciekawostki
- W rejonie Armagnac co roku powstaje 3 mln butelek armaniaku, dla porównania jest to 220 mln butelek koniaku w okresie 12 miesięcy.
- Destylacja win wykorzystywanych do produkcji armaniaku musi się skończyć przed 31 marca danego roku.
- Armaniak to najstarsza brandy na świecie.
- Armaniaki leżakowane są zawsze w beczkach z czarnego dębu z Gaskonii.
Najważniejsze destylarnie armaniaków, które warto znać
- Château de Laubade - położona w regionie Bas-Armagnac. To destylarnia znana z produkcji armaniaków rocznikowych i klasy premium. Założona została w roku 1870.
- Delord - destylarnia z roku 1893. Słynie z armaniaków najwyższej jakości. Oferuje np. edycje VSOP i XO.
- Domaine de Tariquet - łączy nowoczesne techniki z klasyczną produkcją. W ofercie ma różne armaniaki, które z roku na rok zyskują na popularności.
- Castarède - działa od roku 1832. Oferuje zarówno blendy, jak i roczniki vintage. Najstarsze mają około 140 lat. Poznać je bliżej można w showroomie w Paryżu.
- Clos Martin - dość młoda destylarnia, która zyskuje popularność na całym świecie. Jej wersje vintage są butelkowane na zamówienie. Stawia na współpracę z małymi winnicami.
Często mówi się, że koniak jest dla chłopców, a armaniak dla mężczyzn. Warto się o tym przekonać na własnej skórze.